1.મહાકાળેશ્વર મંદિર.
તમે ક્યારેય મહાકાળેશ્વર મંદિર વિશે સાંભળ્યું છે? આ મંદિર ભારતના બાર જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક છે. જ્યોતિર્લિંગનો અર્થ તે સ્થાન છે જ્યાં ભગવાન શિવ સ્વંય લિંગમ સ્થાપિત થયા હતા.
ક્યાં છે આ મંદિર
ભગવાન શિવને સમર્પિત આ મંદિર મધ્ય પ્રદેશ રાજ્યના ઉજ્જૈન શહેરમાં સ્થિત છે. આ મંદિરનું એક મનોહર વર્ણન પુરાણો, મહાભારત અને કાલિદાસ જેવા મહાકવિઓના રચનાઓમાં જોવા મળે છે.
ઉજ્જૈન મહાકાલેશ્વર મંદિરનો મહિમા
એમ તો આ મંદિરનું ઘણું મહત્વ છે. અહીં ભક્તોની ભીડ છે, પરંતુ કુંભ દરમિયાન લોકોની ભીડ વધુ વધી જાય છે. હાલમાં ઉજ્જૈનમાં મહાકુંભ ચાલી રહ્યો છે, જેના કારણે આ મંદિર ચર્ચામાં બનેલું છે.
શિવ ભસ્મ
મહાકુંભ મેળામાં કલાપીક બાબાએ ભગવાન શિવની ભગવાન આરતી અંગે સવાલો ઉઠાવ્યા છે અને માંગ કરી છે કે સ્મશાનગૃહની રાખનો ઉપયોગ મહાાર્થની આરતીમાં કરવામાં આવે.
ભસ્મથી જ કરવી આરતી
તેઓ કહે છે કે લોકોએ આ વાત પર તેમની સાથે આવવું જોઈએ, નહીં તો તે ઉજ્જૈન માટે જોખમી બની શકે છે.
બાબાએ કરી માંગ.
બાબાએ આ માંગણી ઉભી કરી છે કારણ કે હાલમાં મહાકાળની ભસ્મ આરતીમાં કપીલા ગાયના છાણમાંથી બનેલા કાંડા, શમી, પીપલ, પલાશ, બડ, અમલતા અને બેરની લાકડીઓને સળગાવીને બનેલી ભસ્મનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે
મહાકાલનો શ્રુંગાર.
આ જ ભસ્મ સાથે દરરોજ સવારે મહાકાલની આરતી કરવામાં આવે છે. ખરેખર, આ ભસ્મ આરતી મહાકાલનો શણગાર છે અને તેમને જગાડવાની વિધિ છે.
કેમ થાય છે ઉજ્જૈન મહાકાળેશ્વર મંદિરમાં ભસ્મ આરતી..
એવું માનવામાં આવે છે કે ઘણા વર્ષો પહેલા પ્રપંચી ભગવાન મહાકાલની આરતી કરવા માટે સ્મશાનની વિધિ થઈ હતી, પરંતુ હવે આ પરંપરા પૂરી થઈ ગઈ છે અને હવે કાંડે થી બનેલી ભસ્મથી આરતી શ્રુંગાર કરવામાં આવે છે.
આરતીનો નિયમ
આ આરતીનો એક નિયમ પણ છે કે મહિલાઓ તેને જોઈ શકતી નથી. આથી આરતી દરમિયાન મહિલાઓને થોડો સમય ઘૂંઘટ ઓઢવો પડે છે.
પૂજારીના વસ્ત્ર.
આરતી દરમિયાન પૂજારીના વસ્ત્રમાં ધોતી હોય છે. આ આરતીમાં અન્ય કપડાં પહેરવાનો કોઈ નિયમ નથી. એવી માન્યતા છે કે મહાકાલ સ્મશાનના સાધક છે અને આ તેમનો શણગાર અને આભૂષણ છે.
ભસ્મ પ્રસાદ.
મહાકાલની પૂજામાં ભસ્મનું વિશેષ મહત્વ છે અને આ તેમનો મુખ્ય પ્રસાદ છે. એવી માન્યતા છે કે માત્ર શિવ પર ચઢેલ ભસ્મનો પ્રસાદ ગ્રહણ કરવાથી જ વ્યક્તિને રોગથી મુક્તિ મળે છે.
પ્રગટ થયા મહાકાલ.
ઉજ્જૈનમાં મહાકાલના દેખાવ વિશેની એક વાર્તા છે કે લોકોને દુષણ નામના રાક્ષસથી બચાવવા મહાકાલ પ્રગટ થયા હતા. ભ્રષ્ટાચારની હત્યા કર્યા પછી ભક્તોએ શિવજીને ઉજ્જૈનમાં રહેવાની વિનંતી કરી ત્યારે મહાકાલ જ્યોર્તિલિંગ પ્રગટ થયા.
