પીત્તપાપડો એ એક છોડ છે જે ઘઉં અને ચણાના ખેતરમાં આપ મેળે ઉગે છે. પીત્તપાપડાનો ઉપયોગ ઘણા રોગોના ઉપાય તરીકે થાય છે. આયુર્વેદમાં પીત્તપાપડાનો ઉકાળો અને પાવડરને તાવ માટે આયુર્વેદિક દવા માનવામાં આવી છે.
ઘણી જગ્યાએ આ છોડને પર્પેટ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તેના પાંદડા નાના કદના હોય છે અને તેના ફૂલોનો રંગ લાલ અને વાદળી હોય છે. તેઓ શિયાળાની સીઝનમાં ઘઉંના ખેતરમાં વધુ જોવા મળે છે. આયુર્વેદિક ચિકિત્સામાં તેનો ઉપયોગ પિત્તાશય અથવા પિતથી થતા તાવને દૂર કરવા માટે થાય છે.
જ્યારે હવામાન બદલાય છે ત્યારે મોટાભાગના લોકો શરદીને કારણે પરેશાન થાય છે. આવા લોકોએ પીત્તપાપડાનો ઉકાળો લેવો જોઈએ. 10-20 મિલીલીટર પીત્તપાપડાનો ઉકાળો પીવાથી સમસ્યા દૂર થાય છે અને કબજિયાત, ઉધરસ અને શરદીમાં રાહત મળે છે.
જો ઉલટી થાય છે તો બંધ કરવા માટે પીત્તપાપડો ખૂબ જ ઉપયોગી સાબિત થાય છે. આ માટે 10-20 મિલીલીટર પીત્તપાપડાના ઉકાળામાં મધ મિક્સ કરો અને તેને પીવો. આ પીવાથી ઉલટી ઝડપથી અટકી જાય છે.
દ્રાક્ષ, પિત્તપાપડો, અમલતાસ, નગરમોથા અને હરિતાલી સમાન પ્રમાણમાં લો અને ઉકાળો તૈયાર કરો. આ ઉકાળો 10-30 મિલિલીટર પીવો. તે પેટને સાફ કરે છે અને તાવને કારણે થતી પીડાથી રાહત આપે છે.
ઘણા લોકો પેશાબ કરતી વખતે પીડા અનુભવે છે. આયુર્વેદમાં આ સમસ્યાને યુરીનાલિસિસ કહેવામાં આવે છે. આની સારવાર માટે, 10-20 મિલીલીટર પીત્તપાપડાનો ઉકાળો લો. આ પેશાબ વધારે બનાવે છે, જે પીડા ઘટાડે છે અને પેશાબ સંબંધિત અનેક રોગો મટાડે છે.
નાગરમોથા, પીત્તપાપડો, ખસ, લાલ ચંદન અને સૂંઠના પાવડરને સમાન માત્રામાં મેળવીને ઉકાળો. આ ઉકાળાને 10-20 મિલીની માત્રામાં લો. તે તાવ, બળતરા, અતિશય તરસ અને પરસેવા ને લીધે થતી સમસ્યાઓ દૂર કરે છે.
પીત્તપાપડા નો રસ કાજલ જેમ આંખોમાં આંજવાથી આંખોના રોગોમાં ફાયદો થાય છે. જો મોંની દુર્ગંધથી પરેશાન છો તો પિત્તપાપડો ખૂબ ઉપયોગી છે. આ માટે પીત્તપાપડાનો ઉકાળો બનાવો. આ ઉકાળોથી કોગળા કરવાથી મોંની દુર્ગંધની સાથે મોંના ઘણા રોગો પણ દૂર થાય છે.
નાગરમોથા અને પીત્તપપડાના 50 ગ્રામ પાવડરને 3 લિટર પાણીમાં ઉકાળો. ઉકળ્યાં પછી પાણી અડધું બાકી રહે પછી તાપ બંધ કરો અને તેને ઠંડુ થવા દો. આ ઉકાળો પીવાથી શરીરમાં હાજર ખોરાક પચી જાય છે અને ઝાડામાં ફાયદો થાય છે.
પેટના કારમિયા એક ગંભીર સમસ્યા છે. આને લીધે ભૂખ ઓછી થાય છે અને પેટમાં દુખાવો થાય છે. પીત્તપાપડાનો ઉકાળો 10-15 મિલી પીવાથી પેટના કારમિયા મરી જાય છે. પીત્તપાપડાનો 2-2 ગ્રામ પાવડર લેવાથી યકૃતની કાર્યક્ષમતા વધે છે. આ સિવાય આ પાવડર લેવાથી એનિમિયા પણ મટે છે.
પીત્તપાપડો બળતરા દૂર કરવામાં મદદગાર છે. આ માટે પીત્તપાપડાનો રસ પીવો. આ હથેળીની બળતરાને દૂર કરે છે. જો ખંજવાળ આવે છે તો તો પછી પીત્તપાપડાનું સેવન કરવું જોઈએ. પીત્તપાપડાનો પાવડર 5 ગ્રામ લેવાથી ખંજવાળ બંધ થઈ જાય છે.
