પ્રાચીન જીવંત પ્રણાલીઓ અને સંસ્કૃતિઓમાં એક પરિપૂર્ણ સામાજિક પ્રણાલી છે. તે સૌથી સમૃદ્ધ અને જાદુઈ સંસ્કૃતિઓ અને ધર્મોનો દેશ છે.આ દેશમાં વિવિધ ધર્મોના લોકો કોઈ ખાસ મુશ્કેલી વિના એક સાથે રહે છે.
સમય જતાં, ભારતમાં ઘણી ધાર્મિક વિધિઓ અને રિવાજો પ્રચલિત થયા છે જે આ વૈવિધતા પૂર્ણ સામાજિક પ્રણાલીનો અભિન્ન ભાગ બની ગયા છે. કેટલાક રિવાજો એટલા વિચિત્ર છે કે બહારના લોકો, એટલે કે, વિદેશી લોકો, તેમને જાણીને, તેમનો વિશ્વાસ કરી શક્યા નહીં. તેઓ પોતાને પૂછતા લાગ્યા કે, નો ડોટ ટેલ મી આઈ ડોટ બિલીવ ઈટ તો જુઓ ભારતની એવી 10 આશ્ચર્યજનક રીત રિવાજો જે કોઈપણ બાહ્ય વ્યક્તિને ખૂબ મૂંઝવણમાં મૂકી શકે છે.
1. અરેજ મેરેજ (વ્યવસ્થા વિવાહ).
અરેજ મેરેજ એટલે માતાપિતા અથવા સંબંધીઓ દ્વારા ગોઠવેલ લગ્ન. અરેજ મેરેજ વ્યવસ્થા એક સમયે સમગ્ર વિશ્વમાં પ્રચલિત હતી.ધીરે ધીરે અરેજ મેરેજ નું પ્રચલન 18 મી સદીમાં દુનિયાભરમાંથી અંત આવ્યો.પરંતુ ભારતમાં પણ તે 21 મી સદીમાં ચાલુ છે.
બે વ્યક્તિ જે એકબીજાને થોડા દિવસો પહેલા જાણતા ન હતા, તેઓ જીવનભર બંધનમાં બંધાય જાય છે. જો કે, આ સિસ્ટમ પ્રાચીન સમયમાં અપનાયેલી સ્વયંવર સિસ્ટમની વિરુદ્ધ છે જેમાં છોકરા અને છોકરીને જીવન જીવનસાથી પસંદ કરવાનો અધિકાર હતો.એક અંદાજ મુજબ બાળ લગ્નની ગોઠવણીને કારણે આ સિસ્ટમ વધુ પ્રચલિત થઈ ગઈ છે.
2.સન્માન રક્ષા માટે હત્યા ( ઓનર કિલ્લિગ ).
ઓનર હત્યા એટલે ‘સન્માન’ ની રક્ષા માટેનું કૃત્ય ભારતમાં સૌથી ઘૃણાસ્પદ કૃત્ય માથી એક છે. ભારતમાં લગ્ન કરનાર યુવક અને યુવતી મરજી અને ખુશી જ માન્ય નથી. લગ્ન માટે યુવતી યોગ્ય જાતિ, ધર્મ, સમુદાય અને સામાજિક દરજ્જાની હોય ત્યારે જ લગ્ન સંભવ છે.
આ ‘નિયમો’નું અનાદર કરે છે, તેમની હત્યા કરી નાખવામાં આવે છે.તેવું તેમના સગાસંબંધીઓનું માણવું છે
માતાપિતા, ભાઈઓ અને અન્ય તમામ સંબંધીઓ, જેઓ આ નિયમોને તોડે તેમના પુત્ર-પુત્રી,સગા ભાઈ બહેન વગેરેને કોઈ સંકોચ વિના મારી નાખવામાં આવે છે. આ સામાજિક ગેરવર્તનનું આ સૌથી આશ્ચર્યજનક અને ખેદજનક પાસું છે.
3.દહેજ પ્રથા.
જૂના જમાનામાં છોકરીના લગ્નમાં છોકરીના માતાપિતા ઘરની કેટલીક જરૂરી વસ્તુઓ જેવી કે ઘરેણાં, કપડા વગેરેથી દીકરીને વિદાય આપતા હોય છે.જેથી તેને નવા મકાનમાં રહેવા જવામાં કોઈ તકલીફ ન પડે.સમય જતાં, માતાપિતાના આ સ્વૈચ્છિક નિર્ણયને સાસરિયાવાળા એ પોતાનો નિયમ બનાવ્યો અને લોકોને છોકરીને રોકડ, મોંઘા ભેટ આપી વિદાય આપવા દબાણ કર્યું. છોકરીના સાસરિયાઓએ લગ્ન પહેલા છોકરીના માતાપિતા સાથે વિદાયમાં આપવામાં આવેલી ભેટોનો વ્યવહાર લેનદેન એટલે કે દહેજ નો સોદો કરવા લાગ્યા.
આજે પણ જે છોકરીઓ યોગ્ય દહેજ નહીં લાવે તેમને મારવામાં આવે છે જેથી છોકરાના ફરીથી લગ્ન થઈ શકે અને દહેજ લાવવામાં આવે.છોકરાઓ અને છોકરીઓને દહેજ મશીન તરીકે માનવામાં આવતા હતા. હજારો દીકરીઓ આ દહેજ રાક્ષસનો શિકાર બની છે, પરંતુ આજે પણ આ પ્રથા કાયમ છે. ભારતમાં દહેજ ગેરકાયદેસર હોવા છતાં પણ કોઈ ના કોઈ છોકરી એનો શિકાર બની જાય છે.
4. સ્ત્રી ભ્રૂણ હત્યા.
ભારતમાં લોકો ઘણા કારણોસર છોકરીને બોજ માને છે. દરેકને છોકરો જોઈએ છે. આ માટે, તેઓ ગર્ભમાં જ છોકરીનો જન્મ થાય તે પહેલા જ તેની હત્યા કરે છે. તેનાથી વિપરિત, છોકરાઓને કુટુંબનો શ્રેષ્ઠ અને ચિરાગ માનવામાં આવે છે. ભારતમાં સ્ત્રી ભ્રૂણ હત્યા પર પ્રતિબંધ છે, છતાં ઘણા લોકો ગેરકાયદેસર રીતે ગર્ભાશયમાં છોકરીની હત્યા કરે છે.
5.બાળ વિવાહ.
કાયદા પ્રમાણે, ભારતમાં સ્ત્રીના લગ્નની ઉંમર 18 વર્ષ છે અને પુરુષની ઉંમર 21 વર્ષ છે. છતાં ભારતમાં બાળ લગ્ન પ્રથાઓ ખાસ કરીને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં પ્રચલિત છે. ભારતમાં બાળલગ્ન અંગેનો કાયદો ફક્ત 1929 માં લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો.પરંતુ હજી પણ ઘણા સમુદાયો બાળલગ્ન પરના પ્રતિબંધને દૂર કરવાની માંગ કરે છે.
6. બાળકને છત પરથી નીચે નાખવા.
બાળકને છત પરથી નીચે નાખવા.આ રિવાજ ખૂબ જ ચોકાવી દે એવો છે.આ પ્રથા છેલ્લા 700 વર્ષથી મહારાષ્ટ્ર અને કર્ણાટકના ઘણા ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં ઉજવવામાં આવે છે. આ રિવાજમાં, 1-2 વર્ષના બાળકને 50 ફૂટની ઉચાઇથી નીચે લાવવામાં આવે છે. નીચે ઉભેલા લોકો તેને પકડે છે, લોકો વિચારે છે કે આ કરવાથી ભગવાનના આશીર્વાદ મળે છે.
7. પ્રાણીઓ અને ઝાડ સાથે લગ્ન કરવાથી ખરાબ ગ્રહો નું નિવારણ થાય છે.
મોટાભાગના ભારતીયો જન્માક્ષર અને તંત્ર-મંત્રોમાં માને છે. કુંડળી મુજબ મંગલિક દોષ ઘણા લોકોમાં જોવા મળે છે. માંગલિક દોષ એટલે મંગળ, શનિ અને અન્ય નીચલા ગ્રહોથી ગ્રસ્ત વ્યક્તિ. એવી માન્યતા છે કે માંગલિક ખામીથી પીડિત છોકરાઓ અને છોકરીઓમાંના એકનું મૃત્યુ માંગલિકના છોકરા અને છોકરી સાથે લગ્ન કર્યા પછી થાય છે. આ ખામીના નિવારણ માટે, પીડિત યુવક સાથે કૂતરા, ભેંસ અથવા પીપળ, વગેરે જેવા કોઈ પ્રાણી અને ઝાડ સાથે લગ્ન કરીને આ ખામીથી છૂટકારો મેળવવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવે છે. આ પોતે જ એક અત્યંત દુર્લભ વિધિ છે જે બીજે ક્યાંય જોવા મળતી નથી.
8. કેશ લોચન
ભારતમાં કેશ લોચન પ્રથા ખૂબ જ પ્રખ્યાત છે જેમાં એક માણસ તેના બધા વાળ કાપીને ભગવાનને આપે છે. ભગવાનને ખુશ રાખવા તેઓ આવું કરે છે. આ પ્રથા જૈન ધર્મના લોકોમાં ખૂબ પ્રચલિત છે.કેટલાક રિવાજો ભારતમાં પણ વધુ પીડાદાયક છે.
સ્વ-ફ્લેજેલેશન
9.આત્મ સમાલોચના.
આત્મ સમાલોચનાની પ્રથા માત્ર ભારતમાં જ નહીં, પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશમાં પણ પ્રચલિત છે.આ રિવાજ મુહર્રમના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. ઇસ્લામિક કેલેન્ડરના પહેલા મહિનામાં મુહરમ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. હુસેન ઇબ્ને અલી આ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા હતા, તેમજ તેમની સાથે લડનારા 72 યોદ્ધાઓ પણ મૃત્યુ પામ્યાં હતા. તેમની યાદમાં આ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.
10.અઘોરી બાબા દ્વારા કરવામાં આવતી નરભક્ષતા, કાલા જાદુ અને અન્ય રિવાજ.
વારાણસીમાં રહેતા પ્રચંડ અઘોરી સંત ભગવાન શિવની ઉપાસના કરે છે. તેપોસ્ટ મોર્ટમ વિધિ માટે જાણીતા હોય છે. આ સંતો વ્યક્તિના અંતિમ સંસ્કારની રાખ તેમના શરીર પર લગાવે છે. આ સંતો કાલા જાદુ કરે છે અને મૃત વ્યક્તિના શરીરનું માંસ પણ તેવો ખાઈ છે.
