મહારાણા પ્રતાપ એક એવું નામ છે જેનું નામ સાભળતા જ મુઘલ સૈન્યનો પરસેવો છુટી જાય છે.એક એવા રાજા જેણે ક્યારેય કોઈના આગળ નથી જુક્યા. જેની વીરતાની વાર્તા સદીઓ પછી પણ લોકોની જીભ પર છે. એ તો અમાણી એકતામાં અભાવ હતો નહીં તો જેટલા કિલ્લો વજનનુ બક્તર હતું .એટલું વજન તો પ્રતાપના ભાલાનુ હતું. મહારાણા પ્રતાપ મેવાડનો મહાન હિન્દુ શાસક હતો.
1. મહારાણા પ્રતાપને બાળપણમાં ‘ કિકા ‘નામથી બોલાવવા આવતા હતા.પ્રતાપ નામ તેમનું અને પિતાનું. નામ રાણા ઉદયસિંઘ હતું.
2. પ્રતાપનું વજન 110 કિલો અને હાઈટ 7 ફૂટ 5 ઇંચ હતી.
3. પ્રતાપનો ભાલો 81 કિલો અને છાતીનું બખ્તર 72 કિલો હતું. તેના ભાલા, બખ્તર,કવચ,ઢાલ અને બે તલવારો મળીને કુલ 208 કિલો વજન હતું.
4. પ્રતાપએ રાજકીય કારણોના લીધે 11 લગ્ન કર્યા હતા.
5. મહારાણા પ્રતાપની તલવાર બખ્તર વગેરે વસ્તુઓ ઉદેપુર રાજ પરિવારના સંગ્રહાલયમાં સુરક્ષિત છે.
6. અકબરે રાણા પ્રતાપને કહ્યું કે જો તમે અમારી સામે નમન કરો તો ભારતનો અડધો ભાગ તમને સોપી દઈએ, પરંતુ મહારાણા પ્રતાપે કહ્યું કે હું મરી જઈશ,પરંતુ મુગલોની આગળ માથું નીચે નહીં ઉતારૂ.
7. પ્રતાપનો ઘોડો, ચેતક હવાથી વાતો કરતો હતો.તેમણા માથા પર પગ મૂક્યો હતો ત્યારે ઈજાગ્રસ્ત પ્રતાપને લઈ 26 ફૂટ લાંબા નાળા ઉપરથી કૂદી પડ્યો હતો.
8. પ્રતાપનો સેનાપતિ શિર કપાયા પછી પણ થોડો સમય સુધી લડતો રહ્યો હતો.
9. પ્રતાપે માયરાની ગુફામાં ઘાસની રોટલી ખાઈને તેના દિવસો પસાર કર્યા.
10. નેપાળનો રાજવી પરિવાર પણ ચિત્તોડની સંબંધદિત છે, બંનેમાં ભાઈ અને લોહીનો સંબંધ છે.
11. પ્રતાપના ઘોડા ચેતકના માથા પર હાથીનું માસ્ક લગાળવામા આવતું હતું.જેથી બીજી સેનાના હાથીઓ મૂંઝવણમાં મુકાઈ ન જાય.
12. મહારાણા પ્રતાપ હંમેશા બે તલવારો રાખતા હતા, એક પોતાના માટે અને બીજી નિશસ્ત્ર દુશ્મન માટે.
13. અકબરે એક વાર કહ્યું હતું કે જો મહારાણા પ્રતાપ અને જયમલ મેડતીયા મારી સાથે હોત, તો અમે વિશ્વ વિજેતા બન્યા હોત.
14. આજે હલ્દી ખીણની લડતના 300 વર્ષ પછી પણ ત્યાંની જમીનમાં માંથી તલવારો મળે આવે છે.
15. એવું માનવામાં આવે છે કે હલ્દિઘાટીના યુદ્ધમાં ના તો અકબર જીતી સક્યો ના રાણા હાર્યો.જો મોગલોમાં પાસે વધુ સૈન્ય શક્તિ હતી, તો રાણા પ્રતાપ પાસે લડવાની શક્તિની કમી હતી.
16. 30 વર્ષના પ્રયત્નો પછી પણ અકબર પ્રતાપને બંદી બનાવી શક્યો નહીં. 29 જાન્યુઆરી, 1597 ના રોજ, એક શિકાર અકસ્માતમાં ઇજાને કારણે પ્રતાપનું અવસાન થયું. પ્રતાપની મૃત્યુના સમાચાર સાંભળી અકબર પણ રડ્યો.